Ο Άρης Αλεξάνδρου, ποιητής , θεατρικός -και όχι μόνο- συγγραφέας, δοκιμιογράφος, γεννημένος στην Αγία Πετρούπολη το 1922, ασχολείται με όλα τα είδη του έντεχνου λόγου και ανήκει στην Α’ Μεταπολεμική Γενιά. Ένα από τα σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα του θεωρείται το αντιμυθιστόρημα, Κιβώτιο. Πρόκειται για ένα έργο φαντασίας , το οποίο αναπτύσσεται σταδιακά υπό τη μορφή επιστολών και δεν υπόκειται στους κανόνες του μυθιστορήματος, αλλά του αντιυθιστορήματος.
Το κεντρικό θέμα του Κιβώτιου δεν είναι άλλο από την Επιχείρηση Κιβώτιο, δηλαδή τη μεταφορά ενός κιβώτιου αγνώστων στοιχείων από 39 επίλεκτους αγωνιστές από την πόλη Ν. στην πόλη Κ. . Από τη μεταφορά αυτή εξαρτάται η έκβαση του πολέμου. Ο αφηγητής είναι ο μόνος επιζών που κατορθώνει να φτάσει στην πόλη Κ. με το κιβώτιο. Όταν αποκαλύπτεται ότι το κιβώτιο είναι, άδειο, συλλαμβάνεται και φυλακίζεται. Υποχρεούται να απολογηθεί ενώπιον ενός ανακριτή. Αδυνατεί, όμως, και του επιτρέπεται να απολογηθεί γραπτώς, ανακαλώντας συνειρμικά στη μνήμη του παρελθοντικά γεγονότα.
Σε πρώτο επίπεδο, ως σκοπός του πονήματος εκλαμβάνεται η απολογία ή εξήγηση του αφηγητή στον ανακριτή για την Επιχείρηση Κιβώτιο και το άγνωστο περιεχόμενο του κιβωτίου. Σε δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης, αν και υπάρχουν εναλλακτικές εκδοχές, θα μπορούσαν να σημειωθούν οι πιο σημαντικές: Το Κιβώτιο λόγω του γεγονότος ότι αναπτύσσεται σπονδυλωτά υπό τη μορφή γραμμάτων χαρακτηρίζεται από ένα εξομολογητικό τόνο που θα μπορούσε να λειτουργήσει ψυχοθεραπευτικά. Δεύτερον, το συγκεκριμένο λογοτεχνικό έργο φαντάζει σα μια αλληγορία, το άδειο περιεχόμενο του κιβώτιου θα μπορούσε να υποδηλώνει μια έντονη κριτική στο Κ.Κ.Ε και στην προδοσία του λαϊκού κινήματος από την ηγεσία του.
Ως σύμβολα μπορούν να αναδειχθούν το Κιβώτιο, η μεταφορά του Κιβωτίου και το ρολόι. Το Κιβώτιο , συγκεκριμένα η Επιχείρηση Κιβώτιο, με τόσες θυσιασμένες ζωές αποδεικνύεται ένα φιάσκο. Συμβολίζει τον Εμφύλιο Πόλεμο; Τη ματαιότητα του εμφυλίου πολέμου ; την προδοσία από το Κόμμα; Το ρολόι συμβολίζει το χρόνο, ο αφηγητής που επισκευάζει ρολόγια, αλλά καταστρέφει το ρολόι του χωριού. Τότε ο χρόνος σταματάει , πιθανόν δε θέλει να θυμάται, «...γιατί το κάθε δευτερόλεπτο διαστέλλεται ξαφνικά και χωράει ένα σωρό μνήμες...» (σελ. 355-356)
Συνοψίζοντας, μια επίλεκτη ομάδα στρατιωτών έχει χρέος να μεταφέρει ένα κιβώτιο. Πρόκειται για ομάδα αυτοκτονίας. Η μεταφορά του φαντάζει σα μια Οδύσσεια. Στο τέλος, επιβιώνει ο αφηγητής, ο οποίος φυλακίζεται. Από το κελί του αρχίζει να γράφει την απολογία του με αποδέκτη τον ανακριτή. Το Κιβώτιο με άπειρες παρεκβάσεις και παλινδρομήσεις καταφέρνει να διατηρεί αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Μέσα από αυτό αντιμυθιστόρημα ασκεί μια οξεία κριτική στο Κόμμα και στις πολιτικές πρακτικές που ακολούθησε εκείνα τα χρόνια του Εμφυλίου Πολέμου, σπέρνοντας τη διχόνοια μέσα στο ίδιο το Κόμμα.
http://www.ert-archives.gr/V3/public/pop-view.aspx?tid=72699&tsz=0&act=mMainView
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου