O Eric-Emmanuel Schmitt , ένας από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους λογοτέχνες της εποχής μας, ασχολείται με τα περισσότερα είδη του έντεχνου λόγου , κυρίως με τη δραματουργία και τη μυθιστοριογραφία. Έχει σπουδάσει Φιλοσοφία στην περίφημη 'Εcole Normale Superieure, γεγονός που τον έχει επηρεάσει εμφανώς και στη δημιουργική γραφή του. Κάθε λογοτεχνικό του έργο είναι συγχρόνως ένα φιλοσοφικό δοκίμιο, τόσο ανθρώπινα και έντεχνα δοσμένο που η πρόσληψή του από το αναγνωστικό κοινό είναι άμεση.
Βαθιά ανθρωπιστής, κατορθώνει με ωμότητα και ακρίβεια να αναδεικνύει κάθε πτυχή της σκοτεινής ανθρώπινης φύσης και στο τέλος να αποκαλύπτει την πιο φωτεινή, την πιο αληθινή. Έχουμε συχνά παρακολουθήσει τους ήρωες του να ζωντανεύουν στη μεγάλη και ενίοτε στη μικρή οθόνη, ενώ θεατρικά έργα του ανεβαίνουν κάθε χρόνο σε όλες τις χώρες του κόσμου. Είναι ιδιαίτερα δημοφιλής από το αναγνωστικό κοινό σε παγκόσμιο επίπεδο.
"Ο Επισκέπτης" είναι θεατρικό έργο που αναφέρεται σε μια μυστηριώδη στιγμή της ζωής του Ζίγκμουντ Φρόιντ.
Απόσπασμα:
ΦΡΟΙΝΤ: Λοιπόν, αν ο Θεός ήταν μπροστά μου αυτό το βράδυ, ένα βράδυ που ο κόσμος σπαράζει και η κόρη μου αρπάχτηκε από τα νύχια της Γκεστάμπο, θα ήθελα να του πω τα εξής:
" Δεν υπάρχεις! Αν εσύ είσαι παντοδύναμος, τότε είσαι μοχθηρός, αλλά αν δεν είσαι μοχθηρός, δεν είσαι και πολύ δυνατός. Απατεώνας ή εγκλωβισμένος, δεν είσαι ένας Θεός στο ύψος του Θεού. Δεν είναι απαραίτητο να είσαι. Τα άτομα, η τυχαιότητα, οι κρούσεις, και αυτά αρκούν για να εξηγήσουμε ένα σύμπαν άδικο. Δεν είσαι εξ' ορισμού παρά μια άχρηστη υπόθεση.
Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ (ήρεμα): Και ο Θεός θα σας απαντούσε χωρίς αμφιβολία ως εξής:
" Αν μπορούσες να δεις, όπως εγώ εκ των προτέρων, το νήμα των χρόνων που έρχονται, θα ήσουν ακόμα πιο φαρμακερός, αλλά εσύ τότε θα έστρεφες την κατηγορία σου προς τον αληθινό υπεύθυνο (Σουφρωμένα μάτια.). Αν κοιτούσες πιο μακριά (με ύφος ονειροπόλου, οραματιστή).... Αυτός ο αιώνας θα είναι από τους πιο παράδοξους αιώνες που η γη θα γνωρίσει. Θα τον αποκαλέσουμε αιώνα του Ανθρώπου, αλλά θα είναι ο αιώνας όλων των επιδημιών. Θα υπάρχει η κόκκινη επιδημία κοντά στην Ανατολή, και έπειτα στη Δύση, η καφέ επιδημία, αυτή που θα αρχίσει να απλώνεται στα τείχη της Βιέννης, των οποίων δε θα βλέπετε παρά τους πρώτους βουβώνες. Σύντομα θα κατακτήσει ολόκληρο τον κόσμο και δε θα συναντήσει σχεδόν καμία αντίσταση. Θα σας κυνηγήσουν,δόκτωρ Φρόιντ. Πάλι καλά! -Θα σκοτώσουν τους άλλους,τους φίλους σας, τους μαθητές, τις αδερφές και όλους τους αθώους. -Δεκάδες, χιλιάδες μέσα σε στημένες ντουζιέρες που θα απελευθερώνουν ασφυξιογόνα αέρια στη θέση του νερού, και θα είναι τ' αδέρφια των νεκρών, που θα καθαρίζουν τα σώματα και θα τους πετούν στους λάκκους. Και ξέρετε ,οι ναζί θα κάνουν και σαπούνι με το λίπος τους; Παράξενο να μπορούμε να πλένουμε τον κώλο μας με αυτόν που μισούμε , έτσι δεν είναι;
Θα υπάρχουν κι άλλες επιδημίες, αλλά η προέλευση όλων αυτών των επιδημιών, ο ίδιος ο ιός που σε εμποδίζει να πιστέψεις σε εμένα: η Αλαζονεία! Ποτέ η ανθρώπινη αλαζονεία δεν ήταν τόσο μεγάλη. Ήταν κάποτε που η ανθρώπινη αλαζονεία αρκούταν στη δυσπιστία προς το Θεό. Σήμερα αυτή τον αντικαθιστά. Υπάρχει ένα θεϊκό μέρος στον άνθρωπο: είναι αυτό που του επιτρέπει να αρνείται το Θεό. Εσείς δεν αρκείστε παρά στο ελάχιστο: Έχετε δημιουργήσει μια ξεκάθαρη θέση: Ο κόσμος δεν είναι παρά ένα προϊόν της τυχαιότητας, μιας συγκεχυμένης ανυπακοής των ατόμων. Και σε αυτή την απουσία κάθε Κύριου, είστε εσείς από εδώ και πέρα που θα νομοθετείτε. Ο άνθρωπος θα είναι ο κυρίαρχος...Ποτέ άλλοτε η τρέλα αυτή δε θα σας παρασύρει, όπως αυτόν τον αιώνα . Ο κυρίαρχος της φύσης: και εσείς θα μολύνετε τη γη και θα μαυρίσετε τα σύννεφα. Ο κυρίαρχος της εργασίας: και εσείς θα κάνετε τον κόσμο να τρέμει. O κυρίαρχος της πολιτικής: και εσείς θα δημιουργήσετε τον ολοκληρωτισμό. Ο κυρίαρχος της ζωής: και εσείς θα διαλέξετε τα παιδιά σας από τον κατάλογο. Ο κυρίαρχος του δικού σας σώματος: και θα φοβάστε τόσο την αρρώστια που θα δεχτείτε να διατηρηθείτε στη ζωή με κάθε τίμημα, όχι να ζείτε, να επιβιώνετε, αναισθητοποιημένοι, όπως τα φυτά στο θερμοκήπιο. Ο κυρίαρχος της ηθικής: και θα νομίζετε ότι εσείς οι άνθρωποι, επινοείτε τους νόμους, και κατά βάθος ότι αυτό είναι περίπου το ίδιο. Λοιπόν , τίποτα δεν είναι το ίδιο. Τότε ο Θεός θα είναι το χρήμα, θα του κατασκευάσουν ναούς παντού σε κάθε πόλη και όλος ο κόσμος θα σκέφτεται κενά από εδώ και πέρα εν απουσία του Θεού.
Στην αρχή, θα είστε ευτυχισμένοι που θα έχετε σκοτώσει το Θεό. Πράγματι αν τίποτα πια δεν οφείλεται στο Θεό, όλα επιστρέφουν στον άνθρωπο λοιπόν. Στην αρχή η ματαιοδοξία δε γνωρίζει την αγωνία. Θα κάνετε δική σας κάθε ιδιοφυΐα. Ποτέ η ιστορία δε θα έχει δει φιλοσόφους πιο σκοτεινούς και όμως ευτυχισμένους.
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Πρόκειται για μια αυτοσχέδια μετάφραση. Για μία περισσότερο έντεχνη μετάφραση, σας ενημερώνω ότι το θεατρικό έργο «Ο Επισκέπτης» περιλαμβάνεται στη συλλογική έκδοση: «Ερίκ-Εμανουέλ Σμιτ: Ευρωπαϊκό θέατρο» (Καστανιώτης, 2002).
Χρήσιμοι Σύνδεσμοι για γαλλόφωνους:
http://www.eric-emmanuel-schmitt.com/home-official-website.html
Βαθιά ανθρωπιστής, κατορθώνει με ωμότητα και ακρίβεια να αναδεικνύει κάθε πτυχή της σκοτεινής ανθρώπινης φύσης και στο τέλος να αποκαλύπτει την πιο φωτεινή, την πιο αληθινή. Έχουμε συχνά παρακολουθήσει τους ήρωες του να ζωντανεύουν στη μεγάλη και ενίοτε στη μικρή οθόνη, ενώ θεατρικά έργα του ανεβαίνουν κάθε χρόνο σε όλες τις χώρες του κόσμου. Είναι ιδιαίτερα δημοφιλής από το αναγνωστικό κοινό σε παγκόσμιο επίπεδο.
"Ο Επισκέπτης" είναι θεατρικό έργο που αναφέρεται σε μια μυστηριώδη στιγμή της ζωής του Ζίγκμουντ Φρόιντ.
Ιούνιος του 1938. Τα στρατεύματα του Χίτλερ εισβάλλουν στην Αυστρία. Ταξιδεύουμε στην κατεχόμενη Βιέννη, όπου ο Ζίγκμουντ Φρόιντ, γερασμένος, άρρωστος ανησυχεί για την τύχη της κόρης του, Άννας, η οποία συλλαμβάνεται από τη Γκεστάπο. Κάποια στιγμή ανακαλύπτει ένα μυστηριώδη επισκέπτη στο διαμέρισμα του πίσω από τον οποίο κρύβεται , ίσως, μια ενσάρκωση του Θεού. Ανάμεσα στον ηλικιωμένο επιστήμονα που πιστεύει μόνο αυτό που βλέπει, και στον επισκέπτη με τον κομψό, πνευματώδη χαρακτήρα αναπτύσσεται ένας παράξενος διάλογος.
Λόγω της αστυνομικής πλοκής και των συνεχών ανατροπών , το ενδιαφέρον του αναγνώστη παραμένει αμείωτο και ζωηρό μέχρι το τέλος. Σε αυτό το θεατρικό έργο ανακύπτουν πολλά φιλοσοφικά ζητήματα με ωραίο και απλό τρόπο : η φύση της συνείδησης και των αισθήσεων, η θέση του ανθρώπου στον κόσμο, η αιτία του Κακού, η φύση του ανθρώπου, η σύγκρουση μεταξύ λογικής και της διαίσθησης, κλπ.
Λόγω της αστυνομικής πλοκής και των συνεχών ανατροπών , το ενδιαφέρον του αναγνώστη παραμένει αμείωτο και ζωηρό μέχρι το τέλος. Σε αυτό το θεατρικό έργο ανακύπτουν πολλά φιλοσοφικά ζητήματα με ωραίο και απλό τρόπο : η φύση της συνείδησης και των αισθήσεων, η θέση του ανθρώπου στον κόσμο, η αιτία του Κακού, η φύση του ανθρώπου, η σύγκρουση μεταξύ λογικής και της διαίσθησης, κλπ.
Απόσπασμα:
ΦΡΟΙΝΤ: Λοιπόν, αν ο Θεός ήταν μπροστά μου αυτό το βράδυ, ένα βράδυ που ο κόσμος σπαράζει και η κόρη μου αρπάχτηκε από τα νύχια της Γκεστάμπο, θα ήθελα να του πω τα εξής:
" Δεν υπάρχεις! Αν εσύ είσαι παντοδύναμος, τότε είσαι μοχθηρός, αλλά αν δεν είσαι μοχθηρός, δεν είσαι και πολύ δυνατός. Απατεώνας ή εγκλωβισμένος, δεν είσαι ένας Θεός στο ύψος του Θεού. Δεν είναι απαραίτητο να είσαι. Τα άτομα, η τυχαιότητα, οι κρούσεις, και αυτά αρκούν για να εξηγήσουμε ένα σύμπαν άδικο. Δεν είσαι εξ' ορισμού παρά μια άχρηστη υπόθεση.
Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ (ήρεμα): Και ο Θεός θα σας απαντούσε χωρίς αμφιβολία ως εξής:
" Αν μπορούσες να δεις, όπως εγώ εκ των προτέρων, το νήμα των χρόνων που έρχονται, θα ήσουν ακόμα πιο φαρμακερός, αλλά εσύ τότε θα έστρεφες την κατηγορία σου προς τον αληθινό υπεύθυνο (Σουφρωμένα μάτια.). Αν κοιτούσες πιο μακριά (με ύφος ονειροπόλου, οραματιστή).... Αυτός ο αιώνας θα είναι από τους πιο παράδοξους αιώνες που η γη θα γνωρίσει. Θα τον αποκαλέσουμε αιώνα του Ανθρώπου, αλλά θα είναι ο αιώνας όλων των επιδημιών. Θα υπάρχει η κόκκινη επιδημία κοντά στην Ανατολή, και έπειτα στη Δύση, η καφέ επιδημία, αυτή που θα αρχίσει να απλώνεται στα τείχη της Βιέννης, των οποίων δε θα βλέπετε παρά τους πρώτους βουβώνες. Σύντομα θα κατακτήσει ολόκληρο τον κόσμο και δε θα συναντήσει σχεδόν καμία αντίσταση. Θα σας κυνηγήσουν,δόκτωρ Φρόιντ. Πάλι καλά! -Θα σκοτώσουν τους άλλους,τους φίλους σας, τους μαθητές, τις αδερφές και όλους τους αθώους. -Δεκάδες, χιλιάδες μέσα σε στημένες ντουζιέρες που θα απελευθερώνουν ασφυξιογόνα αέρια στη θέση του νερού, και θα είναι τ' αδέρφια των νεκρών, που θα καθαρίζουν τα σώματα και θα τους πετούν στους λάκκους. Και ξέρετε ,οι ναζί θα κάνουν και σαπούνι με το λίπος τους; Παράξενο να μπορούμε να πλένουμε τον κώλο μας με αυτόν που μισούμε , έτσι δεν είναι;
Θα υπάρχουν κι άλλες επιδημίες, αλλά η προέλευση όλων αυτών των επιδημιών, ο ίδιος ο ιός που σε εμποδίζει να πιστέψεις σε εμένα: η Αλαζονεία! Ποτέ η ανθρώπινη αλαζονεία δεν ήταν τόσο μεγάλη. Ήταν κάποτε που η ανθρώπινη αλαζονεία αρκούταν στη δυσπιστία προς το Θεό. Σήμερα αυτή τον αντικαθιστά. Υπάρχει ένα θεϊκό μέρος στον άνθρωπο: είναι αυτό που του επιτρέπει να αρνείται το Θεό. Εσείς δεν αρκείστε παρά στο ελάχιστο: Έχετε δημιουργήσει μια ξεκάθαρη θέση: Ο κόσμος δεν είναι παρά ένα προϊόν της τυχαιότητας, μιας συγκεχυμένης ανυπακοής των ατόμων. Και σε αυτή την απουσία κάθε Κύριου, είστε εσείς από εδώ και πέρα που θα νομοθετείτε. Ο άνθρωπος θα είναι ο κυρίαρχος...Ποτέ άλλοτε η τρέλα αυτή δε θα σας παρασύρει, όπως αυτόν τον αιώνα . Ο κυρίαρχος της φύσης: και εσείς θα μολύνετε τη γη και θα μαυρίσετε τα σύννεφα. Ο κυρίαρχος της εργασίας: και εσείς θα κάνετε τον κόσμο να τρέμει. O κυρίαρχος της πολιτικής: και εσείς θα δημιουργήσετε τον ολοκληρωτισμό. Ο κυρίαρχος της ζωής: και εσείς θα διαλέξετε τα παιδιά σας από τον κατάλογο. Ο κυρίαρχος του δικού σας σώματος: και θα φοβάστε τόσο την αρρώστια που θα δεχτείτε να διατηρηθείτε στη ζωή με κάθε τίμημα, όχι να ζείτε, να επιβιώνετε, αναισθητοποιημένοι, όπως τα φυτά στο θερμοκήπιο. Ο κυρίαρχος της ηθικής: και θα νομίζετε ότι εσείς οι άνθρωποι, επινοείτε τους νόμους, και κατά βάθος ότι αυτό είναι περίπου το ίδιο. Λοιπόν , τίποτα δεν είναι το ίδιο. Τότε ο Θεός θα είναι το χρήμα, θα του κατασκευάσουν ναούς παντού σε κάθε πόλη και όλος ο κόσμος θα σκέφτεται κενά από εδώ και πέρα εν απουσία του Θεού.
Στην αρχή, θα είστε ευτυχισμένοι που θα έχετε σκοτώσει το Θεό. Πράγματι αν τίποτα πια δεν οφείλεται στο Θεό, όλα επιστρέφουν στον άνθρωπο λοιπόν. Στην αρχή η ματαιοδοξία δε γνωρίζει την αγωνία. Θα κάνετε δική σας κάθε ιδιοφυΐα. Ποτέ η ιστορία δε θα έχει δει φιλοσόφους πιο σκοτεινούς και όμως ευτυχισμένους.
ΥΣΤΕΡΟΓΡΑΦΟ: Πρόκειται για μια αυτοσχέδια μετάφραση. Για μία περισσότερο έντεχνη μετάφραση, σας ενημερώνω ότι το θεατρικό έργο «Ο Επισκέπτης» περιλαμβάνεται στη συλλογική έκδοση: «Ερίκ-Εμανουέλ Σμιτ: Ευρωπαϊκό θέατρο» (Καστανιώτης, 2002).
Χρήσιμοι Σύνδεσμοι για γαλλόφωνους:
http://www.eric-emmanuel-schmitt.com/home-official-website.html
Ο Σμιτ πλέον είναι 'κλασική αξία' στο ιστολόγιό μας χάρη στη δική σου αγάπη για αυτόν, Σωτηρία! Από τις καλύτερες προτάσεις βιβλίων (και θεατρικών κειμένων) που μου έχουν κάνει ποτέ!
ΑπάντησηΔιαγραφή