Γαλάτεια Καζαντζάκη

Η Γαλάτεια Καζαντζάκη αποτελεί μια από τις σημαντικότερες φωνές, αλλά και τη λιγότερο αναγνωρισμένη φωνή στη Γυναικεία Λογοτεχνία της Ελλάδας του Μεσοπολέμου, της Κατοχής και της Μεταπολεμικής Περιόδου. Με το λογοτεχνικό έργο της, δε σκοπεύει μόνο να ψυχαγωγήσει το αναγνωστικό κοινό, αλλά να το προβληματίσει , να το αφυπνίσει και να το διαπαιδαγωγήσει με την καυστική κριτική της στην αστική κοινωνία και την ηθική που προάγει. Το συγγραφικό ενδιαφέρον της επικεντρώνεται στη ζωή του απλού ανθρώπου και στον καθημερινό του μόχθο για επιβίωση. Επιπλέον, κατορθώνει με έντεχνο τρόπο να αναδείξει την κοινωνική θέση της γυναίκας εστιάζοντας στην καθημερινότητά της, στα προβλήματα επιβίωσης που αντιμετωπίζει, καθώς επίσης στην υπαρξιακή της αναζήτηση.

Μελετώντας και καταγράφοντας το γυναικείο στοιχείο στο λογοτεχνικό έργο της Γαλάτειας Καζαντζάκη συμπεραίνεται ότι η γυναικεία ταυτότητα δομείται από τη μια μεριά από την ταξική προέλευσή της και από την άλλη μεριά από την κοινωνική ομάδα στην οποία συμμετέχει, δηλαδή από την οικογένεια, τη δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση, τον επαγγελματικό χώρο, τις κοινωνικές δραστηριότητες, τον πολιτικό χώρο που κινείται και τα πεδία μάχης. Για παράδειγμα, η κύρια δραστηριότητά της στον κλειστό και φυσικό ιδιωτικό χώρο, το σπίτι, είναι η ενασχόλησή της με την οικοκυρική, καθώς επίσης η φροντίδα του ερωτικού συντρόφου της και του παιδιού τους, εάν υπάρχει. Συχνά, εκλαμβάνεται ως ένα προϊόν «αγοροπωλησίας» από την αστική κοινωνία. Η μητρότητα καθορίζει τη ζωή μιας γυναίκας και συχνά της προσφέρει κοινωνική καταξίωση.

Επιπλέον, η εκπαίδευση φαίνεται να συνδέεται με την επαγγελματική αποκατάσταση της γυναίκας. Συχνά, όμως, η εκπαίδευση ορίζεται ως διαφυλική και διαταξική, καθώς δεν αποτελεί τίποτα άλλο πέρα από ένα διακοσμητικό στοιχείο, συμπλήρωμα προίκας. Εκείνη την εποχή, η γυναίκα ακολουθεί το επάγγελμα της καθαρίστριας, της δακτυλογράφου, της τηλεφωνήτριας, της γραμματέως. Το επάγγελμα της υπηρέτριας ή της μοδίστρας συνάδουν με τη φύση της γυναίκας και απαντούν στις ανάγκες ενός νέου προτύπου, της άεργης αστής κυρίας. Με το πέρασμα των χρόνων, όλο και περισσότερες γυναίκες έχουν πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Μετά τις σπουδές, απασχολούνται ως δασκάλες, φιλόλογοι, γιατροί. Οι γυναίκες ασχολούνται με την Τέχνη. Απασχολούμενες ως χορεύτριες, ηθοποιοί και λογοτέχνιδες κερδίζουν τα προς το ζην τους. Βιώνουν, όμως, τη διαφυλική και κοινωνική ανισότητα σε ευκαιρίες και σε μισθό, καθώς επίσης έχουν να αντιμετωπίσουν τη σεξουαλική παρενόχληση.

Την περίοδο που ζει και γράφει η Γαλάτεια Καζαντζάκη, η γυναίκα αποκλεισμένη από την κοινωνική και οικονομική ζωή οδηγείται στην πορνεία είτε ως πόρνη σε οίκο ανοχής είτε ως συνοδός πολυτελείας, δηλαδή ως μια γυναίκα με αξιόλογη παιδεία από μεσαία κοινωνικά στρώματα που συνοδεύει πλούσιους άντρες. Η γυναίκα ακολουθεί το «επάγγελμα» της πόρνης όχι από ελεύθερη επιλογή, αλλά η κοινωνία την ωθεί να λάβει αυτή την προσωπική απόφαση. Επιπλέον, η φιλανθρωπία αποτελεί σημαντική κοινωνική δραστηριότητα με την οποία συμπίπτει η πρώτη έξοδος της γυναίκας από τον ιδιωτικό στο δημόσιο χώρο.

Τέλος, η γυναίκα αποκτώντας κοινωνική και ταξική συνείδηση, δηλαδή συνείδηση ότι το φύλο της αποτελεί ιδιαίτερη κοινωνική κατηγορία και τάξη, αγωνίζεται για κοινωνική δικαιοσύνη. Οι κύριοι τρόποι πολιτικής δράσης είναι η άσκηση προπαγάνδας στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, η συμμετοχή σε φοιτητικές συγκεντρώσεις και σε επιτροπές αγώνα, οι επισκέψεις και η υποστήριξη συντρόφων στις φυλακές. Η γυναίκα παρουσιάζεται δυναμική και αποφασιστική σε πεδία μάχης με πρόταγμα : «Ελευθερία ή Θάνατος».