Χριστουγεννιάτικα Διηγήματα Παπαδιαμάντη

Ιδανικό βιβλίο λόγω εορταστικών ημερών! 

Περιγραφή (από αυτή την ιστοσελίδα)

Αυτή η συλλογή διηγημάτων του Παπαδιαμάντη θα φέρει τον αναγνώστη στο κλίμα των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων, αλλά και στον κόσμο του Σκιαθίτη διηγηματογράφου. Για να μεταφερθεί ο αναγνώστης στα χρόνια του Παπαδιαμάντη, αποφασίστηκε να παρουσιαστούν τα κείμενα όπως πρωτοδημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες ή περιοδικά της εποχής (ή, στις περιπτώσεις που αυτό δεν κατορθώθηκε, σε μια από τις πιο παλιές εκδόσεις). Είναι χαρακτηριστική η ορθογραφία εκείνων των καιρών και δίνει την εικόνα μιας φάσης στην εξέλιξη της ιστορικής ορθογραφίας της γλώσσας μας.

H λογοτεχνία ως ιδεολογικό και πολιτικό διακύβευμα της Ανθογαλίδου Θ.

Α' ΜΕΡΟΣ:
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=2911

Β' ΜΕΡΟΣ:
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=2922


Γ' ΜΕΡΟΣ:
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=2931

Δ' ΜΕΡΟΣ:
http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=2940

Μερικές δανεικές ιδέες για βιβλία από τον Υπερκινητικό Δάσκαλο

M' ένα βιβλίο

See more presentations by giannisver | Upload your own PowerPoint presentations

Οι Χριστουγεννιάτικες ιστορίες του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Μια πρώτη γεύση από τις Χριστουγεννιάτικες ιστορίες του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη εδώ:

http://doncat.blogspot.com/2006/12/7.html

H Γαλάτεια και η Σπιναλόγκα

Το νησί των σημαδεμένων
Σπιναλόγκα - Η άρρωστη πολιτεία
Συγγραφείς:   Γαλάτεια Καζαντζάκη -  Θέμος Κορνάρος
Επιλεγόμενα: Μάνος Λουκάκης

Θέμα:  Ελληνική πεζογραφία
Εκδότης: Καστανιώτης
Σελίδες:  210
Ημ. Έκδοσης: 29/09/2010

«…Ώρες ώρες η ψυχή τ’ ανθρώπου μένει ακυβέρνητη. Πόνος και χαρά ή μίσος κι αγάπη στένουνε πόλεμο, λυσσασμένα μάχουνται ποιο να την κερδίσει. Αρπαγμένη την έχουνε απ’ τα μαλλιά και την τραβολογούνε από δω, από κει, πάλι από δώ και δώστου πάλι.
Κείνες τις ώρες καρδιά και νούς άβολα στέκουνται και κρυφακούνε και κρυφοβλέπουνε, σα δειλά σκυλάκια πεινασμένα.

Αυτά τα συλλογίζομαι καθώς στέκομαι στην αποβάθρα και θωρώ τη Θεονύφη τη λεπρή να κρατά το μωρό της στην αγκαλιά. Σήμερα της το παίρνουνε. Γεννήθηκε γερό. Ήρθε διαταγή να το στείλει η αστυνομία στο βρεφοκομείο στην Αθήνα…» (απόσπασμα από τη Σπιναλόγκα του Θέμου Κορνάρου)

Θα κάνω την έκπληξη και δεν θα σας μιλήσω για best-seller και τηλεοπτικές σειρές, που προσπαθούν (και η ωφέλεια είναι ότι συμβάλλουν σ΄αυτήν την απόπειρα) να αναπαρασταθεί όσο πιο αδρά η ατμόσφαιρα της αρρώστιας, του αποτρόπαιου και πάνω απ’ όλα του κοινωνικού στίγματος!

Το μακρύ αγκάθι, το βενετσιάνικο κάστρο πάνω στο νησί στον κόλπο του Μεραμπέλλου, η Σπιναλόγκα, τόπος εξορίας για 50 χρόνια για τους ανθρώπους που προσβλήθηκαν από τη νόσο του Χάνσεν, τη λέπρα, μα και για αντικαθεστωτικούς, που στοιβάχθηκαν σ’ ένα κολαστήριο ανθρώπινων ψυχών, για ν’ ασθενήσουν και να πάψουν να ενοχλούν.

Δύο αφηγήματα σκληρά, που «δαγκώνουν» με την αμεσότητα της αναπαράστασης μιας εποχής κι ενός τόπου, που η συλλογική μνήμη αποπειράθηκε να εξαλείψει. Από τις εκδόσεις Καστανιώτη, κυκλοφόρησε πριν από λίγες μέρες, ένας τόμος ανάμνησης κάτω από το γενικό τίτλο ‘’Το νησί των σημαδεμένων’’με δύο διηγήματα της Γαλάτειας Καζαντζάκη και του Θέμου Κορνάρου, γραμμένα η μέν ‘’Άρρωστη πολιτεία’’ στα 1914, η δε ‘’Σπιναλόγκα’’ στα 1933.

«…Αρχίζω να ονειρεύομαι το σκολειό μου. Θα ανοίξω διάπλατα τα παράθυρά του να μπαίνει ο ήλιος κι η μυρωδιά της θάλασσας. Θα ανοίξω διάπλατη και την καρδιά μου στην αγάπη και θα τινάξω από πάνω μου το σαράκι που με τρώει. Στο έρημο αυτό νησί που οι λεπροί γλεντοκοπούν ξεφρενιασμένα, που οι γυναίκες τη νύχτα γεμίζουν με ξεφωνητά χαράς τις ακρογιαλιές, που η ακόλαστη απόλαψη καίει αδιάκοπα σαν πυρσός υμεναίου. Εγώ θ’ ανοίξω το σκολειό μου. Οι τρυφερές ζωούλες των παιδιών θα καλλιεργηθούν, θα υψωθούν άρτιες, γερές, ικανές να ζήσουν, να τραβήξουν μπροστά, ικανές να δώσουν στη ζωή τους μια πίστη.

…Όλη μου η άθλια ύπαρξη θα αφιερωθεί για να πλάσω έναν κόσμο αγαθό και ωραίο. Μέσα από τα λεπρά μου χέρια θα βγούν και θα πετάξουν στο φώς τα πλέον ωραία και τα πλέον περήφανα πουλιά που έσκισαν ποτέ τον αιθέρα.

Η ζωή μου δε θα πάει χαμένη.

Μια γυναίκα λεπρή, εκεί στο λεπροκομείο, έκανε το θαύμα!»

(απόσπασμα από την Άρρωστη Πολιτεία της Γαλάτειας Καζαντζάκη)


Διαβάστε περισσότερα σε αυτό το online έγγραφο:
Το νησί των σημαδεμένων

Μία εικόνα, χίλιες λέξεις...

Από αριστερά: Η Αλίκη, η Χριστίνα και η Σωτηρία σε συνάντηση για ανάγνωση βιβλίων
(ή αλλιώς: η ευτυχισμένη δασκάλα διαβάζει μαζί με τις
μαθήτριές της και συγγραφείς σε αυτό το μπλογκ!)  

Μια βόλτα σε βιβλιοπωλείο για να αγοράσουμε τα βιβλία
που θα συζητήσουμε στις επόμενες συναντήσεις μας.

Η Αλίκη επιδεικνύει ένα από τα βιβλία του Σμιτ που αγοράσαμε!

Γαλάτεια: μια γυναίκα, πολλά συναισθήματα

Προσπαθώ εδώ και μέρες να γράψω κάτι από τη βροχή σκέψεών μου για τη Γαλάτεια Καζαντζάκη, αλλά δεν ξέρω από πού να αρχίσω... Τι να πω; Ότι ήταν μια γυναίκα, με όλη τη σημασία της λέξης, που ένιωθε, ζούσε, αγαπούσε και δινόταν στις ιδέες της με το ίδιο πάθος; Ότι η λέξη 'ήταν' μου ακούγεται λάθος, διότι τη νιώθω πιο ζωντανή από ποτέ, να μου χαμογελάει κάθε φορά που με σοκάρει το τέλος ενός διηγήματός της, κάθε φορά που βγαίνει επίκαιρη, κάθε φορά που πιάνει τον γυναικείο παλμό στη περιγραφή των χαρακτήρων λες και έχει κλέψει κομμάτι από τις σκέψεις τους;

Διαβάζω μερικές σελίδες της μετά από μια δύσκολη ημέρα δουλειάς και, παρόλα αυτά, δεν μπορώ να πάρω τα μάτια μου από την επόμενη γραμμή. Τόσο προσιτά τα λόγια της, λιτά και εύστοχα που κάνουν την καρδιά να πάλλεται κατά τη 'συνάντηση' με ένα συντηρητικό χαρακτήρα του παλιού κόσμου ή με τον φρέσκο εκείνο αέρα του νέου. Σε κάθε διήγημα, ο παλιός, συντηρητικός, σάπιος κόσμος  των πεθαμένων ιδανικών προσπαθεί να κρατηθεί απελπισμένα από ανθρώπους νέους, γεμάτους ενθουσιασμό και ιδανικά, έτοιμους να αλλάξουν το status quo. 

Οι σάπιοι εσωτερικά άνθρωποι πουλούν τις κόρες τους σε εκείνον που προσφέρει το πιο γενναιόδωρο αντάλλαγμα, ετοιμάζουν δολοφονία άλλων ή την αυτοκτονία τους, γερνάνε λαχταρώντας τη νεαρή σάρκα, ενώ οι νέοι χαρακτήρες φέρουν τη ζωντάνια και τη χαρά της ζωής. Μερικοί από αυτούς συμπαρασύρονται στη καταστροφή μαζί με τον 'κόσμο που φεύγει', αλλά άλλοι θα αντέξουν τη σύγκρουση μέχρι τέλους για να βγουν νικητές. Μια σύγκρουση που συνεχίζεται ακόμα και στις μέρες μας σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας. Είμαστε άραγε θεατές ή συμμέτοχοι σε αυτή; Ποιος ξέρει, το τέλος θα δείξει...

Μια πρώτη γεύση βιβλίων πριν την αγορά

Βρείτε το βιβλίο της προτίμησής σας, πληκτρολογώντας τις λέξεις-κλειδιά που επιθυμείτε στο κουτί αναζήτησης της ιστοσελίδας bookflavor.com

ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ: Γαλάτεια Καζαντζάκη

Πρόκειται για ένα αφιέρωμα του Τάσου Ψαρρά στη ζωή και το έργο της Γαλάτειας Καζαντζάκη, το οποίο προβλήθηκε από την κρατική τηλεόραση στο πλαίσιο της εκπομπής "Εποχές και Συγγραφείς" : http://www.ert-archives.gr/V3/public/pop-view.aspx?tid=8168&tsz=0&act=mMainView

Γαλάτεια Καζαντζάκη

Η Γαλάτεια Καζαντζάκη αποτελεί μια από τις σημαντικότερες φωνές, αλλά και τη λιγότερο αναγνωρισμένη φωνή στη Γυναικεία Λογοτεχνία της Ελλάδας του Μεσοπολέμου, της Κατοχής και της Μεταπολεμικής Περιόδου. Με το λογοτεχνικό έργο της, δε σκοπεύει μόνο να ψυχαγωγήσει το αναγνωστικό κοινό, αλλά να το προβληματίσει , να το αφυπνίσει και να το διαπαιδαγωγήσει με την καυστική κριτική της στην αστική κοινωνία και την ηθική που προάγει. Το συγγραφικό ενδιαφέρον της επικεντρώνεται στη ζωή του απλού ανθρώπου και στον καθημερινό του μόχθο για επιβίωση. Επιπλέον, κατορθώνει με έντεχνο τρόπο να αναδείξει την κοινωνική θέση της γυναίκας εστιάζοντας στην καθημερινότητά της, στα προβλήματα επιβίωσης που αντιμετωπίζει, καθώς επίσης στην υπαρξιακή της αναζήτηση.

Μελετώντας και καταγράφοντας το γυναικείο στοιχείο στο λογοτεχνικό έργο της Γαλάτειας Καζαντζάκη συμπεραίνεται ότι η γυναικεία ταυτότητα δομείται από τη μια μεριά από την ταξική προέλευσή της και από την άλλη μεριά από την κοινωνική ομάδα στην οποία συμμετέχει, δηλαδή από την οικογένεια, τη δημόσια και ιδιωτική εκπαίδευση, τον επαγγελματικό χώρο, τις κοινωνικές δραστηριότητες, τον πολιτικό χώρο που κινείται και τα πεδία μάχης. Για παράδειγμα, η κύρια δραστηριότητά της στον κλειστό και φυσικό ιδιωτικό χώρο, το σπίτι, είναι η ενασχόλησή της με την οικοκυρική, καθώς επίσης η φροντίδα του ερωτικού συντρόφου της και του παιδιού τους, εάν υπάρχει. Συχνά, εκλαμβάνεται ως ένα προϊόν «αγοροπωλησίας» από την αστική κοινωνία. Η μητρότητα καθορίζει τη ζωή μιας γυναίκας και συχνά της προσφέρει κοινωνική καταξίωση.

Επιπλέον, η εκπαίδευση φαίνεται να συνδέεται με την επαγγελματική αποκατάσταση της γυναίκας. Συχνά, όμως, η εκπαίδευση ορίζεται ως διαφυλική και διαταξική, καθώς δεν αποτελεί τίποτα άλλο πέρα από ένα διακοσμητικό στοιχείο, συμπλήρωμα προίκας. Εκείνη την εποχή, η γυναίκα ακολουθεί το επάγγελμα της καθαρίστριας, της δακτυλογράφου, της τηλεφωνήτριας, της γραμματέως. Το επάγγελμα της υπηρέτριας ή της μοδίστρας συνάδουν με τη φύση της γυναίκας και απαντούν στις ανάγκες ενός νέου προτύπου, της άεργης αστής κυρίας. Με το πέρασμα των χρόνων, όλο και περισσότερες γυναίκες έχουν πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Μετά τις σπουδές, απασχολούνται ως δασκάλες, φιλόλογοι, γιατροί. Οι γυναίκες ασχολούνται με την Τέχνη. Απασχολούμενες ως χορεύτριες, ηθοποιοί και λογοτέχνιδες κερδίζουν τα προς το ζην τους. Βιώνουν, όμως, τη διαφυλική και κοινωνική ανισότητα σε ευκαιρίες και σε μισθό, καθώς επίσης έχουν να αντιμετωπίσουν τη σεξουαλική παρενόχληση.

Την περίοδο που ζει και γράφει η Γαλάτεια Καζαντζάκη, η γυναίκα αποκλεισμένη από την κοινωνική και οικονομική ζωή οδηγείται στην πορνεία είτε ως πόρνη σε οίκο ανοχής είτε ως συνοδός πολυτελείας, δηλαδή ως μια γυναίκα με αξιόλογη παιδεία από μεσαία κοινωνικά στρώματα που συνοδεύει πλούσιους άντρες. Η γυναίκα ακολουθεί το «επάγγελμα» της πόρνης όχι από ελεύθερη επιλογή, αλλά η κοινωνία την ωθεί να λάβει αυτή την προσωπική απόφαση. Επιπλέον, η φιλανθρωπία αποτελεί σημαντική κοινωνική δραστηριότητα με την οποία συμπίπτει η πρώτη έξοδος της γυναίκας από τον ιδιωτικό στο δημόσιο χώρο.

Τέλος, η γυναίκα αποκτώντας κοινωνική και ταξική συνείδηση, δηλαδή συνείδηση ότι το φύλο της αποτελεί ιδιαίτερη κοινωνική κατηγορία και τάξη, αγωνίζεται για κοινωνική δικαιοσύνη. Οι κύριοι τρόποι πολιτικής δράσης είναι η άσκηση προπαγάνδας στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, η συμμετοχή σε φοιτητικές συγκεντρώσεις και σε επιτροπές αγώνα, οι επισκέψεις και η υποστήριξη συντρόφων στις φυλακές. Η γυναίκα παρουσιάζεται δυναμική και αποφασιστική σε πεδία μάχης με πρόταγμα : «Ελευθερία ή Θάνατος».

Επόμενο θέμα μας: Η Γαλάτεια Καζαντζάκη

Απόσπασμα από τον διαδικτυακό χώρο ειδικά αφιερωμένο στο έργο της

http://gkazantzaki.bravehost.com/index.html

Προκλητική, πεισματάρα, επαναστάτρια, ελεύθερη, γυναίκα, Γαλάτεια! Διαφωνεί κανείς;

Η Γαλάτεια Καζαντζάκη αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση στα ελληνικά γράμματα. Είναι μια συγγραφέας, μια γυναίκα, που τόλμησε να πει και να κάνει πολλά σε καιρούς δύσκολους, ανάμεσα σε ανθρώπους συντηρητικούς. Με δυο λέξεις θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε σαν την Απόλυτη Γυναίκα. Μια γυναίκα που κατάφερε να επιβάλει τους δικούς της κανόνες μέσα σ’ ένα αντροκρατούμενο κόσμο, μέσα σε μια τυφλή κοινωνία. Μια γυναίκα που πολεμήθηκε πολύ, και που παρεξηγήθηκε πολύ, ακόμη κι από τις γυναίκες. Κι αυτό, επειδή τόλμησε να απομυθοποιήσει το Νίκο Καζαντζάκη, αλλά και να προκαλέσει τα ήθη της εποχής.

Ο απλός άνθρωπος, αυτός είναι ο ήρωας των έργων της Γαλάτειας, και όπως η ίδια υποστηρίζει: «Ο τεχνίτης, πρέπει να λέει με το έργο του κάθε στιγμή στο λαό του: Είμαι δικός σου. Σάρκα από τη σάρκα σου. Κι αν υπάρχει κάτι που με κάνει διαφορετικό είναι γιατί μπορώ να σου δώσω την αιωνιότητα. Να τραγουδήσω τις χαρές σου. Να φτερώσω τις ελπίδες σου. Να πω σ’ όλο τον κόσμο το μόχτο και τον αγώνα της ζωής σου». Η συγγραφέας μιλά στο λαό, γράφει για το λαό. Με τη γραφίδα της προσπαθεί να εξυψώσει τις γυναίκες, αλλά και να τιμήσει τους καλούς άντρες. Μπαίνει στο πετσί των ηρώων της, νιώθει τους πόνους και τις ανασφάλειές τους, τους δίνει κουράγιο, τους δικαιώνει, τους παρηγορεί. Τα λόγια της, απλά κι ανθρώπινα, αναβλύζουν μέσα από μια ζεστή ψυχή.

Τ. Σ. Έλιοτ: Παράδοση και Ατομικό Ταλέντο

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΔΟΚΙΜΙΟ

• Ο πολιτισμός μας περιέχει τεράστια ποικιλία και συνθετότητα, έννοιες οι οποίες αλληλεπιδρούν με την εκλεπτυσμένη λογική και παράγουν πολύπλοκα αποτελέσματα. Ο ποιητής, λοιπόν, πρέπει να γίνει πιο έμμεσος και να χρησιμοποιεί μεταφορές ώστε να αναγκάσει τη γλώσσα να εκφράσει το νόημά του (to force, to dislocate if necessary, language into his meaning).  (Δική μου απόδοση ενός αποσπάσματος από το δοκίμιο 'Metaphysical Poets, 1921, το οποίο φανερώνει πολλά για τη ποιητική μέθοδο του Έλιοτ.)

• Σε ένα πολιτισμό αβέβαιο για τη λογοτεχνική κληρονομιά του, ο Έλιοτ θέλησε να δημιουργήσει το δικό του σύστημα αναφοράς μέσα από μια κοινή γνώση έργων του παρελθόντος, σαν μια κριτική ενός νέου ποιητή που διαλέγει αυτό που θέλει να κρατήσει και να θαυμάσει. Θέλησε, λοιπόν, να κρατήσει την ενοποιημένη λογική των Μεταφυσικών ποιητών του 17ου αιώνα (π.χ. Donne, Herbert), προτιμώντας 'ορθόδοξα' κείμενα και επιμένοντας στη πολυπλοκότητα των μέσων έκφρασης, τον συμβολισμό, τις εικόνες και τις μεταφορές. 

• Είναι, όπως δηλώνει ο ίδιος, 'κλασικός στη λογοτεχνία, βασιλικός στη πολιτική και Αγγλο-καθολικός στη θρησκεία'. Ωστόσο, είχε και ο ίδιος μια καινοτομική, ιδιόμορφη και ατομική ποιητική έκφραση.     

• Αυτή η έντονη θέληση να βάλει σε ένα 'καλούπι' τη δική του ποιητική έκφραση, αλλά και των νέων δημιουργών εκφράζεται στο δοκίμιο 'Tradition and the Individual Talent'. (Παράδοση και Ατομικό Ταλέντο, 1919-1920).

ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΕΛΙΟΤ

Παράδοση είναι ένας ζωντανός οργανισμός όλης της ποίησης που έχει ποτέ γραφεί, από τους κλασικούς μέχρι σήμερα, μια ελαστική ισορροπία που κάθε φορά επεκτείνεται για να συμπεριλάβει ένα νέο καλλιτέχνη που τηρεί τα πρότυπα του παρελθόντος, αλλά ταυτόχρονα προσθέτει κάτι νέο σε αυτά, έχοντας καλλιεργημένη ιστορική αντίληψη (historical sense) όσων προηγήθηκαν. Η αντίληψη αυτή αφορά όχι μόνο το γεγονός ότι το παρελθόν έχει παρέλθει, αλλά ότι το παρελθόν υπάρχει και στο παρόν. Συνεπώς, συνυπάρχει το διαχρονικό με το τωρινό, πράγμα που πρέπει να αντιληφθεί ο ποιητής και να αξιοποιήσει αν θέλει να συνεισφέρει στη παράδοση και ο ίδιος. 

Η παράδοση είναι μια ιδανική δομή, ολοκληρωμένη από μόνη της, που συνεχώς όμως διαμορφώνεται για να ενσωματώσει το νέο στοιχείο. Απαιτείται, επομένως, ένας δημιουργικός συμβιβασμός από το καλλιτέχνη: συμβιβασμός δε γιατί πρέπει να τηρήσει τα πρότυπα που θέτουν έργα του παρελθόντος (από τον ινδιάνικο μυστικισμό μέχρι τους μεταφυσικούς ποιητές και ακόμα περισσότερα), δημιουργικός δε διότι ο καλλιτέχνης οφείλει να προσφέρει νέα στοιχεία στο υπάρχον σώμα της παράδοσης. Διαφορετικά, δε τη τηρεί καθόλου, αφού δε την αξιοποιεί δημιουργικά.

Η παράδοση είναι ένα οργανικό όλο που χτυπάει τη πόρτα κάθε δημιουργού, κάθε φορά που γεννιέται στο μυαλό του η έμπνευση. Είναι ο καταλύτης, σύμφωνα με τη παρομοίωση που χρησιμοποιεί ο Έλιοτ στο δοκίμιό του, που προκαλεί την έκρηξη συναισθημάτων, εντυπώσεων, εμπειριών στο μυαλό του ποιητή και το συνδυασμό τους σε ένα έργο τέχνης, το οποίο βασίζεται στο προσωπικό, αλλά τελικά το ξεπερνάει αποκτώντας πανανθρώπινο νόημα που αγγίζει κάθε αναγνώστη σε μια μεταφυσική διάσταση. 

Ο ποιητής, σύμφωνα με τον Έλιοτ, δεν έχει προσωπικότητα για να εκφράσει, είναι μόνο το μέσο για να συνδυαστούν οι εμπειρίες του με μοναδικό τρόπο ώστε να οδηγηθεί στη παραγωγή τέχνης με πανανθρώπινο, αιώνιο, αμετάβλητο περιεχόμενο. 

Η τέχνη, επομένως, είναι ένας συνδυασμός συναισθημάτων που πηγάζουν, αλλά δεν ειπώνονται μέσα στο κείμενο, ένα πυροτέχνημα αφανών ιδεών που μέσα από τις λέξεις του ποιήματος μας οδηγούν σε πρωτόγνωρα μονοπάτια βίωσης των εικόνων του ποιήματος.  Από το συνηθισμένο, το ποίημα καταλήγει σε μια υπέρβαση της μονοσημίας των λέξεων, κάνοντας έτσι κάθε αναγνώστη να πλάσει αλληλένδετες νοητικές εικόνες και να ταυτιστεί με αυτό. 

Αφού προκαλέσει αυτή την εκρηκτική διάδραση στο νου του ποιητή, η τέχνη, όπως κάθε καταλύτης που είναι η απαρχή μιας χημικής αντίδρασης, παραμένει αναλλοίωτη, άφθαρτη μέσα στο χωροχρόνο, αδρανής, αμετάβλητη και ουδέτερη, ξεπερνώντας τον άνθρωπο.        

Ο ρομαντικός ποιητής Wordsworth έλεγε ότι τα συναισθήματα που εκφράζει στα ποιήματά του είναι αυτά που περισυλλέγει στην 'ησυχία' (emotions recollected in tranquillity), πράγμα με το οποίο δε συμφωνεί ο Έλιοτ, θεωρώντας ότι οι τόσο προσωπικοί όροι, όπως συναισθήματα και αναμνήσεις βρίσκονται σε μια δυνητική κατάσταση στο μυαλό του καλλιτέχνη ώστε η κατάλληλη 'ησυχία' (περίσταση) θα αποτελέσει τον καταλύτη που θα τα μετατρέψει σε κάτι ανώτερο, πέρα από το συνειδητό 'εγώ' και τη προσωπικότητα, την τέχνη.

Ο Έλιοτ τελειώνει το δοκίμιό του με τα λόγια του Αριστοτέλη 'ο δέ νουζ ίσωζ θειότερον τι και απαθέζ εστιν' (έχω παραλείψει τα πνεύματα και τις περισπωμένες), που σημαίνει ότι το μυαλό είναι αναμφίβολα κάτι πιο θείο και ελεύθερο από τα συναισθήματα. Έτσι λειτουργεί και το μυαλό κάθε δημιουργού, ο οποίο πρέπει να 'παραδοθεί' στη παράδοση, θυσιάζοντας το 'εγώ' του και έχοντας πάντα επίγνωση όχι μόνο του παρόντος, αλλά και της τωρινότητας του παρελθόντος.

ΣΥΝΟΨΗ

• 1ο μέρος δοκιμίου: τι είναι παράδοση και τι σημαίνει για τον καλλιτέχνη

• 2ο μέρος δοκιμίου: τι είναι τέχνη μέσα από την εξερεύνηση του συναισθήματος στη ποίηση

• 3ο μέρος δοκιμίου: συνδυασμός των δυο παραπάνω εννοιών, πώς δηλαδή η τέχνη επιτυγχάνεται μέσα από τη παράδοση και την υπέρβαση του προσωπικού συναισθήματος 

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΙΟΤ

• Άρθρο για τη ζωή του Έλιοτ στο 'Ιστολόγιο για την Ποίηση και την Εκπαίδευση'.

• Ένα κεφάλαιο από την Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ

ΠΡΩΤΗ ΜΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗ: Τ.Σ. ΕΛΙΟΤ

O Τόμας Στερνς Έλιοτ (Thomas Stearns Eliot, 26 Σεπτεμβρίου 1888 - 4 Ιανουαρίου 1965) ήταν Αμερικανός ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους ποιητές του 20ού αιώνα και ηγετική φυσιογνωμία του μοντερνιστικού κινήματος στην ποίηση. Το 1948 βραβεύτηκε με το Νόμπελ λογοτεχνίας. Ανάμεσα στα πιο γνωστά έργα του ανήκουν το Ερωτικό τραγούδι του Τζ. Προύφροκ (1910), η Έρημη Χώρα (1922), τα Τέσσερα κουαρτέτα (1943) καθώς και το θεατρικό έργο Φονικό στην Εκκλησιά (1935).

Διαβάστε το υπόλοιπο άρθρο για τη ζωή και το έργο του στην ελληνική Βικιπαίδεια, καθώς επίσης και την Έρημη Χώρα' σε μετάφραση του Γιώργου Σεφέρη.

Θα βρείτε πολλούς σχετικούς συνδέσμους στη παραπάνω σελίδα της Βικιπαίδειας.

Καλή μας αρχή!

Ναι, λοιπόν, τόλμησα να δημιουργήσω ακόμα ένα ιστολόγιο! Αυτή τη φορά για να προσκαλέσω φίλες και φίλους μου να μοιραστούν τα σχόλιά τους για τα βιβλία που διαβάζουμε και, γιατί όχι, να συμμετάσχουν στη διαχείρηση του ιστολογίου! 

Νέες ασχολίες, νέοι ορίζοντες για ένα εργασιομανή άνθρωπο σαν εμένα που, όμως, θέλει κάτι παραπάνω από μια τετράγωνη, γκρίζα ζωή... Να ταξιδέψει μέσα από τα βιβλία και να ζήσει, να μάθει, να ονειρευτεί με τα βιώματα και διηγήσεις άλλων ανθρώπων που τρέχουν και αυτοί να ξεφύγουν από το κενό που μέρα με τη μέρα φαίνεται να πλησιάζει ολοένα και πιο απειλητικό.