Ανδρέας Εμπειρίκος και Υπερρεαλισμός

Κάνοντας το 'homework' για μια από τις τελευταίες συναντήσεις της λέσχης ανάγνωσης, διάβασα το Γραπτά ή Προσωπική Μυθολογία του Ανδρέα Εμπειρίκου. Ομολογώ ότι μέσα από αυτή την ανάγνωση, η έντονη γεύση της 'αχρονικότητας του ονειρικού λόγου και του ασυνείδητου' και της 'υλικής υπόστασης του Οιδιπόδειου συμπλέγματος' (φράσεις από διαφάνειες στο eclass.sch.gr) ήταν μια ευχάριστη έκπληξη για εμένα. Παραθέτω μερικές πηγές πληροφοριών που ανακάλυψα στο Διαδίκτυο, οι οποίες αναμφίβολα θα ενισχύσουν το παρθενικό ταξίδι κάθε αναγνώστη στον Υπερρεαλισμό και το έργο του συγκεκριμένου λογοτέχνη και ποιητή.

Ως λογοτέχνης ανήκει στη Γενιά του '30 και αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του ελληνικού υπερρεαλισμού. Ο Εμπειρίκος υπήρξε εισηγητής του υπερρεαλισμού στην Ελλάδα, καθώς και ο πρώτος που άσκησε την ψυχανάλυση στον ελληνικό χώρο, ασκώντας την ψυχαναλυτική πρακτική κατά την περίοδο 1935-1951. Χαρακτηρίζεται ως ένας από τους κατεξοχήν «οραματιστές ποιητές», κατέχοντας περίοπτη θέση στον ελληνικό λογοτεχνικό κανόνα, παρά τη δυσπιστία με την οποία αντιμετωπίστηκε αρχικά το έργο του. Από το σύνολο του έργου του ξεχωρίζει η πρώτη ποιητική συλλογή του, με τίτλο Υψικάμινος, ως το πρώτο αμιγώς υπερρεαλιστικό κείμενο στην Ελλάδα, ενώ ανάμεσα στα πεζά έργα του διακρίνεται το τολμηρό ερωτογράφημα Ο Μέγας Ανατολικός, που προκάλεσε αντιδράσεις για την ελευθεροστομία και το ερωτικό περιεχόμενό του. Σημαντικό τμήμα του έργου του εκδόθηκε μετά τον θάνατό του.

Πολλές ακόμη πληροφορίες στη Wikipedia.

Ο υπερρεαλισμός ή σουρρεαλισμός, από τις γαλλικές λέξεις sur (επάνω, επί) και réalisme (ρεαλισμός, πραγματικότητα) όπου στα ελληνικά θα μπορούσε να αποδοθεί ως «πάνω ή πέρα από την πραγματικότητα», ήταν ένα κίνημα που αναπτύχθηκε κυρίως στο χώρο της λογοτεχνίας αλλά εξελίχθηκε σε ένα ευρύτερο καλλιτεχνικό και πολιτικό ρεύμα. Άνθισε κατά κύριο λόγο στη Γαλλία των αρχών του 20ου αιώνα, κατά την περίοδο μεταξύ του πρώτου και δεύτερου παγκοσμίου πολέμου. Στη φύση του επαναστατικό κίνημα, ο υπερρεαλισμός επιδίωξε πολλές ριζοσπαστικές αλλαγές στο χώρο της τέχνης αλλά και της σκέψης γενικότερα, ασκώντας επίδραση σε μεταγενέστερες γενιές καλλιτεχνών. Τα μέλη του αντέδρασαν σε αυτό που οι ίδιοι ερμήνευαν ως μία βαθιά κρίση του Δυτικού πολιτισμού, προτείνοντας μία ευρύτερη αναθεώρηση των αξιών, σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης ζωής, στηριζόμενοι στις ψυχαναλυτικές θεωρίες του Φρόυντ και στα πολιτικά ιδεώδη του Μαρξισμού. Ως κύριο μέσο έκφρασης, τόσο στη λογοτεχνία όσο και στις εικαστικές τέχνες, προέβαλαν τον «αυτοματισμό», επιδιώκοντας τη διερεύνηση του ασυνειδήτου, την απελευθέρωση της φαντασίας «με την απουσία κάθε ελέγχου από τη λογική» και διακηρύτοντας τον απόλυτο μη κομφορμισμό. Οι καλλιτέχνες που διαμόρφωσαν το κίνημα καταγράφηκαν στο πρώτο Μανιφέστο του υπερρεαλισμού (1924) του Αντρέ Μπρετόν...

Περισσότερα εδώ: http://el.wikipedia.org/wiki/Υπερρεαλισμός



Σχετικοί σύνδεσμοι

Βικιφθέγματα και Εμπειρίκος

Διαφάνειες στο eclass.sch.gr για το έργο του Εμπειρίκου και γενικότερα για τον Υπερρεαλισμό

Η "Προσωπική Μυθολογία" του Ανδρέα Εμπειρίκου και η ψυχαναλυτική θεωρία στη λογοτεχνία από τον Μιχάλη Χρυσανθόπουλο

Ανδρέας Εμπειρίκος: περισσότερες διαφάνειες για το έργο του (άμεσο download)